Jan Bergstra & Laurens Buijs
Amsterdam Gender Theory Research Team
De afgelopen week verschenen twee opiniestukken in de Amerikaanse pers die hun ongenoegen uiten over de term “sex assigned at birth” (geslacht zoals bij geboorte toegekend). Op 3 april verscheen het opiniestuk “The problem with saying ‘sex assigned at birth’” (archive.ph) van Alex Byrne en Carole K. Hooven in The New York Times, en op 8 april stonden Alan Sokal en Richard Dawkins met het opiniestuk “Sex and gender: The medical establishment’s reluctance to speak honestly about biological reality” (archive.ph) in The Boston Globe.
In beide stukken wordt erop gewezen dat steeds meer Amerikaanse gezondheidsorganisaties (de American Medical Association, de American Psychologcal Association, de American Academy for Pediatrics, en de Centers for Disease Control and Prevention) oproepen om die term “sex assigned at birth” te gebruiken, en niet meer te spreken over “sex” (geslacht).
Zowel Alex Byrne als Richard Dawkins zijn bekende kopstukken in het essentialistische kamp van het genderdebat. Beide opiniestukken spreken zich tegen deze ontwikkeling uit: de auteurs vinden dat dit woordgebruik is waarmee onder de mat wordt geveegd dat de toekenning van sekse in verreweg de meeste gevallen een doorslaggevend biologische achtergrond heeft die niet ontkend zou moeten worden. Zo schrijven Sokal en Dawkins:
“A baby’s name is assigned at birth; no one doubts that. But a baby’s sex is not “assigned”; it is determined at conception and is then observed at birth, first by examination of the external genital organs and then, in cases of doubt, by chromosomal analysis.”
We snappen de zorgen van de auteurs dat biologisch geslacht onder invloed van co-essentialistische genderideologie steeds meer naar de achtergrond dreigt te verdwijnen. Beide auteurs maken het terechte punt dat biologisch geslacht er toe doet, en dat het problematisch is als het verschil tussen man en vrouw via het woord gender enkel nog maar in sociaal-culturele termen, of in termen van identiteit wordt uitgedrukt.
Toch delen wij de zorgen van deze essentialisten niet. Immers, niemand kan ontkennen dat “sex assigned at birth” (SAAB) in buitengewoon hoge mate correleert met een combinatie van heel goed vast te stellen zuiver biologische kenmerken. Dus het toekennen van een groot belang aan SAAB is juist een praktische en relatief oncontroversiële manier om biologische aspecten een rol te laten spelen. Er kan dan op die basis ook veilig gesteld worden dat een persoon met SAAB female daarmee zelf ook female is, en zo komt er ook een antwoord op de vraag of iemand met SAAB male zelf ook male is, en de vraag of iemand met SAAB neutral zelf ook neutral is (zie AGTRT-BF75 voor dit taalgebruik).
Lees meer over het verschil tussen sekse en gender:
De Nederlandse taal schiet tekort voor gendertheorie, en moet worden uitgebreid met male en female
Wij menen dat het gebruik van SAAB in de medische professie de voorkeur verdient boven geslacht, omdat met die taal gemakkelijk duidelijk kan worden gemaakt dat sommige mensen een ander (formeel) gender hebben dan hun geboortegeslacht. We denken ook dat SAAB de voorkeur verdient boven gender als daar in feite genderidentiteit mee wordt bedoeld (iets wat in Nederland inmiddels vaak zo lijkt te gaan).
SAAB lezen wij overigens als “bodily gender assigned at birth” (BGAAB). Dat doet ertoe, want er is niet zomaar een standaard definitie van lichamelijk gender (zie AGTRT-BF41 en AGTRT-BF42), en dat is wat hier nodig is. Rond 1900 werd sekse anders bepaald dan anno nu, althans in “moeilijke” gevallen (zie AGTRT-BF54).
Lees meer over de basics van gender:
Wat is gender eigenlijk, en waarom is biologisch geslacht niet toereikend?
Het lijkt ons dat de duo’s Byrne & Hooven en Sokal & Dawkins juist blij zouden kunnen zijn met de progressie van taalgebruik waarvan de biologische basis vrijwel onomstreden is. Hun zorgen over doorgeslagen genderideologie delen wij, maar de oplossing is niet om weer enkel in biologische termen over het verschil tussen man en vrouw te denken.
De oplossing is wel om tot een definitief van gender te komen die de biologische realiteit serieus neemt, maar die ook ruimte biedt voor de complexiteit die nou eenmaal met het verschil tussen man en vrouw gepaard gaat. Dat is wat wij van het AGTRT trachten te doen.