Jan Bergstra & Laurens Buijs
Amsterdam Gender Theory Research Team
De notie lichamelijk gender die wij beschreven in blog AGTRT-BDF41 moet zich in de praktijk bewijzen. Hier willen we bekijken hoe lichamelijk gender een rol kan spelen in de discussie.
Lees meer over lichamelijk gender:
Het concept lichamelijk gender brengt de complexiteit van biologische sekse beter in beeld
Gender-essentialisme
Bijvoorbeeld kunnen we een nieuwe definitie van gender-essentialisme (zie blog AGTRT-BDF22) geven:
- Gender-essentialisme is de variant van formele gendertheorie die uitgaat van de aanname dat formeel gender hetzelfde is als lichamelijk gender.
Hiermee wordt meteen zichtbaar dat gender-essentialisme afhangt van de betekenis die men aan lichamelijk gender toekent. En die afhankelijkheid blijkt ook in de praktijk het geval te zijn.
Zoals we in blog AGTRT-BDF19 hebben beschreven is dit onderscheid zelfs binnen de Rooms-Katholieke Kerk zichtbaar. In het Vaticaan wordt lichamelijk gender opgevat als biologisch gender terwijl de Amerikaanse confederatie van katholieke bisschoppen (USCCB) zich nog op morfologisch gender baseert.
Gender-co-essentialisme
Gender-co-essentialisme (zie AGTRT-BDF16) wordt gekenmerkt door het feit dat er geen enkel logisch of causaal verband wordt aangenomen tussen formeel gender en lichamelijk gender. Er kan nog wel een statistisch verband zijn tussen beide noties maar dat verband kan in de tijd gaan schuiven. Gender-co-essentialisme maakt genderidentiteit doorslaggevend voor gendertoekenning.
De definitie van man en vrouw volgens Alex Byrne
De genderkritische filosoof Alex Byrne definieerde man en vrouw als volgt (zie ook AGTRT-6):
- A woman is an Adult Human Female (AHF).
- A man is an Adult Human Male (AHM).
Deze beweringen kunnen met het nieuwe concept lichamelijk gender ook als volgt worden geformuleerd:
- AHM: A man is an adult human person of male bodily gender.
- AHF: A woman is an adult human person of female bodily gender.
Deze interpretatie van AHF en AHM maakt de bewering toepasbaar op een scala van opvattingen over lichamelijk gender. Byrne maakt in zijn artikel Are women adult human females? (2020) niet duidelijk welke interpretatie van lichamelijk gender hij in gedachten heeft. Op het eerste gezicht is dat biologisch gender maar het is niet uit te sluiten dat hij AHF en AHM ook verdedigbaar vindt als men morfologisch gender in gedachten heeft.
Gendertheorie: waar begint dat?
Met de notie lichamelijk gender in de hand weten we waar formele gendertheorie “echt” begint. Dat is precies op het punt waar formele gender af gaat wijken van lichamelijke gender. En dat is dus ook op het punt van waaraf de beweringen van Byrne over de definitie van man en vrouw volgens ons als onwaar moeten worden gezien.
Grote variatie, maar ook grote stabiliteit
De volgende omschrijvingen van lichamelijk gender kan men tegenkomen (de lijst is mogelijk niet uitputtend):
- Morfologisch bepaalde binaire sekse bij de geboorte,
- Morfologisch bepaalde sekse bij de geboorte (ook neutrale morfologische sekse denkbaar),
- Morfologisch bepaalde sekse bij de geboorte (bij onduidelijkheid kan de arts dan ook een opvatting over biologisch gender kiezen en daarmee de casus beslissen),
- Morfologisch bepaalde sekse (evt. in de loop van het leven en postoperatief gewijzigd),
- Biologische sekse volgens de kenmerken van chromosomen,
- Biologische sekse volgens de structuur/eigenschappen van gonaden en gameten.
Het gebruik van lichamelijk gender kan desgewenst nader worden gespecificeerd door aan te geven welke van deze omschrijving precies van toepassing is. Een voordeel hiervan is dat de complexiteit die het begrip lichamelijk gender blootlegt geen negatieve invloed heeft op de formele gendertheorie.
De grote variatie van interpretaties van lichamelijk gender impliceert niet dat inzake het concept lichamelijk gender ook concept engineering aan de orde zou zijn. In die zin is lichamelijk gender een veel meer stabiele notie dan formeel gender.
Uniforme theoriebeschrijving en -ontwikkeling
Bij het opnieuw beschrijven van bestaande delen van gendertheorie is het een optie om steeds eerst lichamelijk gender te gebruiken wanneer vroeger biologisch gender of biologische sekse gebruikt werd, of wanneer (meestal impliciet) morfologische sekse gebruikt werd. Wanneer dan een nadere specificatie nodig is van de hierboven genoemde variatie, kan zulke informatie worden toegevoegd (in de hierboven gesuggereerde terminologie).
Ook bij de ontwikkeling van nieuwe aspecten van formele gendertheorie kan getracht worden zoveel mogelijk gebruik te maken van lichamelijke gender en een nadere toespitsing alleen te eisen wanneer dat ook noodzakelijk is, omdat anders beweringen zouden ontstaan die niet bestand zijn tegen de hierboven genoemde variatie.
TERF-ideologie (zie ook AGTRT-BDF23) gaat uit van lichamelijk gender onder de aanvullende aanname dat lichamelijk gender bij de geboorte al vast ligt en ook kort na de geboorte kan worden vastgesteld.
Geef een reactie