Jan Bergstra & Laurens Buijs
Amsterdam Gender Theory Research Team
In onze vorige blog AGTRT-BF25 bespraken we de in onze ogen unfaire en gekleurde kwalificaties vanuit het Studium Generale van de Universiteit Utrecht in de richting van tegenstanders van het voorliggende voorstel voor een nieuwe transgenderwet. Volgens ons leiden zulke kwalificaties uiteindelijk alleen maar tot ondersteuning voor de tegenstand tegen deze wet.
De gewoonte van progressief Nederland is om inhoudelijke tegenstanders per karikatuur negatief aan te duiden en hun argumenten bij voorkeur systematisch te negeren. Er wordt vaak niet eens de moeite genomen om die argumenten te ontkennen. Deze dynamiek heeft ook de afgelopen tijd weer bijgedragen aan de verkiezingsoverwinning van rechts. Progressief Nederland komt hiermee zichzelf als obstakel tegen.
Dit mechanisme is er bij issues rond gendetheorie, maar ook bij klimaat en milieu. We nemen Extinction Rebellion NL (XRNL) als voorbeeld. XRNL is naar onze mening de facto een steunpilaar van de PVV, en misschien zelfs van het FVD.
XRNL komt in het nieuws met allerlei beweringen, waarvan slechts een minderheid een wetenschappelijke basis heeft. Kennelijk geeft XRNL er weinig om of men de wetenschap achter zich heeft. Maar zonder de wetenschappelijke basis is dat verhaal over de te grote CO2 uitstoot ook maar een mening, precies wat de PVV daar zo te zien van denkt. De PVV heeft dan een andere mening, maar dat mag in een democratie.
Wat beweert XRNL dan dat wetenschappelijk gezien geen basis heeft? We noemen vier voorbeelden.
Ten eerste riep XRNL de afgelopen jaren steeds dat Nederland in 2025 klimaatneutraal zou moeten zijn. Iedereen binnen en buiten XRNL wist dat die suggestie kant nog wal raakt. En zelfs als dat zou slagen, waren de problemen niet opgelost. Maar daarom niet getreurd, XRNL heeft kennelijk naar eigen inzicht per definitie gelijk, ook al kraamt men onzin uit.
Ten tweede heeft XRNL voor zover wij kunnen zien geen goed woord over voor het idee dat men in Nederland hard moet werken aan klimaatadaptatie. Binnen een klassiek linkse opvatting wordt werken aan de oorzaken van een probleem van oneindig veel groter belang geacht dan werken aan consequenties en aan symptomen. Nu is Nederland wel degelijk bedreigd, zowel door de zee als door de grote rivieren en die bedreiging is zelfs relatief groot. Het idee dat die bedreiging minder zou zijn “omdat Nederland een rijk land is” treft geen doel en lost geen enkel probleem op. De noodzaak van klimaatadaptatie zou ook de PVV niet kunnen ontkennen. Maar hier kunnen we rekenen op XRNL: wie daar over klimaatadaptatie wil spreken, komt nergens.
Ten derde heeft XRNL laten zien dat het tot in elke uithoek van Nederland bestrijden van Zwarte Piet (ofwel het ondersteunen van KOZP) ook helemaal bij de agenda van XRNL hoort. Maar de slag tegen ZP is in grote lijnen allang gewonnen. De vraag of men dat ook in ieder dorp in Nederland helemaal heeft begrepen hoort eerder op het bord van sociologen thuis dan op het bord van een beweging als XR. Dat er een positief doel kan worden bereikt met het 100% elimineren van ZP zien wij niet. Maatschappelijke transformaties nemen tijd en de transformatie die hoort bij de afschaffing van ZP neemt ook tijd. Maar die transformatie loopt bij nadere beschouwing ook frappant snel. Dat XR daarover nog zou moeten demonstreren zien wij niet in. Dat er een verband is met de klimaatcrisis geloven wij helemaal niet. XRNL is kennelijk een vehikel voor protest geworden dat men generiek kan inzetten voor van alles en nog wat, inclusief KOZP.
Ten vierde heeft XRNL recent ook op zeer publieke wijze partij gekozen in het conflict tussen Israel en Hamas. Hiermee stond men niet alleen, allerlei bewegingen en groepen hebben dat gedaan, maar het blijft een politieke keuze. Die keuze heeft geen enkele wetenschappelijke basis of achtergrond. Ook al kan men bewijzen dat Israël (net als de VS, Australië, en Canada) een verleden heeft in het Europees kolonialisme, en dat daarvan in Israel nu nog sporen te zien zijn, en ook al kan men misschien aantonen dat de staat Israël op dit moment structuurfouten heeft, dan nog volgt daar geen definitief en objectief oordeel uit over de situatie die na 7 oktober 2023 is ontstaan.
Binnen XRNL is actie en zichtbaarheid de primaire krachtbron. De redelijkheid of bewijsbaarheid van de ingenomen posities komt aantoonbaar op de tweede plek. Zo slaagt XRNL erin om de klimaatagenda van PvdA-GL te ridiculiseren, en daarmee de PVV (mede) aan een verkiezingsoverwinning te helpen. Dit mechanisme leidt dus tot paradoxale support voor de tegenstanders van de klimaatagenda.
Er is een frustrerend gebrek aan bereidheid bij progressief Nederland om de argumenten van inhoudelijke opponenten serieus te nemen en met eigen argumenten te weerleggen, en om indien nodig te erkennen dat de waarheid wel een beetje in het midden zou kunnen liggen.
Het is belangrijk dat progressief Nederland zich bewust wordt van dit mechanisme, en gaat zien hoe dit tot paradoxaal genoeg tot support voor de politiek opponenten leidt. Ook paradoxale support is support. Het met regelmaat aanwijzen van mechanismen van paradoxale support draagt er misschien aan bij dat progressief Nederland daadwerkelijk in gesprek treedt met de opponenten die men nu het liefst doodzwijgt middels een zelfgeregiseerde cancelcultuur.
Al deze mechanismen zien we ook optreden in de slag rond de gendertheorie. Zo wijst de afdeling sociale wetenschappen van de UvA al maanden elke inhoudelijke discussie over gendertheorie af. Dit versterkt de genderkritische agenda alleen maar. Omdat de sociologen van de UvA inmiddels echt wel weten dat dat zo werkt, kunnen we spreken van een bewuste ondersteuning van de genderkritische agenda.
De volkomen onzinnige bewering van UvA-hoogleraar Sarah Bracke dat de genderkritische beweging in één adem kan worden genoemd met facisme en genocide (zie AGTRT-BF10) kan dus ook gezien worden als een krachtige, succesvolle en misschien zelfs bewuste ondersteuning van de genderkritische beweging. Wat een paradox. We blijven daarom hopen op het moment dat progressief Nederland eindelijk de stap neemt naar echte dialoog.
Geef een reactie